Tuesday, August 21, 2007

Com26 Midterm Questions [ingon ka, Sir, sayon...]

I. Pag-umol og baruganan

  1. Unsay imong paboritong landmark sa Sugbo? Ngano man?

    Ang akong paboritong landmark sa Sugbo kay ang Lapu-Lapu Shrine. Ako ni siyang paborito kay kini ang bungdo sa pinaka-una na tawo na nakipagbisog laban sa mga Espanyol na gustong mu-angkon sa yuta na dili ilaha.

  2. Sa imong tan-aw, unsay mahitabo kon ma-absuwelto si kanhi presidente Joseph Estrada? Ipasabot ang imong tubag.


    Sa akong panan-aw, ang iyang mga fans kay magmalipayon og na-ay posibilidad na ila na sab siyang padaganon para sa la-in pang posisyon sa gobyerno.


  3. Sa imong tan-aw, unsay mahitabo kon ma-konbikto si kanhi presidente Joseph Estrada? Ipasabot ang imong tubag.

    Kung ma-kinbikto si Estrada, pahawa-on siya gikan sa Pilipinas og pa-adtoon sa ubang lugar. Apan na-a pa sab posiblidad na mag-people power ang mga masa.

  4. Palihug basaha ang atong nasudnong awit, Lupang Hinirang. Haom pa ba ni sa atong panahon karon? Ngano man? O nganong dili?

    Para nako, dili na haom ang atong nasudnong awit sa panahon karon. Wala nay kamatuoran ang linya nga "... sa manlulupig, di ka pagsisiil..." kay karon, bisag wala nay mga langyaw nga ganahan mu-angkon sa atong yuta, ang mga serbisyo sa atong pinakamaayo nga mga trabahante gihatag gihapon sa mga tawo sa gawas ug nahimo na sad ta'g ulipon sa kultura nila. Wala na sad kaayo gihatagan og importansya ang atong bandera, kay ang nasudnong awit di na gani mahinumduman, butangan pa'g "simbako" sa katapusan pagkahuman sa linya na "ang mamatay nang dahil sa 'yo".

  5. Uyon ka ba sa paghimong nasudnong bayani ni Ninoy Aquino? Ngano man?

    Niadtong panahon sa Martial Law, dili lang si Ninoy Aquino ang nakipagbisog laban sa pag-abuso sa gobyerno ni Marcos. Daghang mga tawo ang ni barog para sa kaluwasan nila gikan sa dili-makatarunganon na mga balaod. Masdaghan lang siyang exposure kay tungod apil siya sa pampolitika. Pero ang kadto diay na mga tawo na nangamatay sa tungang gabii sa usa ka sikreto nga lugar pagkahuman silang gi-torture sa mga militar ni Marcos tungod lang sa ilang baruganan? Gihimo ba silang nasudnong bayani? Gipakita ba ang ilang kinabuhi sa TV ug gihatagan og importansya? Unsa man ang nabuhat ni Ninoy na wala nabuhat nila, ang pag-apil sa politika? Dili ko mu-uyon sa paghimong nasudnong bayani si Ninoy Aquino.
II. Pagsumpay ug Pagmugna: Palihug paghimo og 10 ka sentences ginamit ang 10 sa mosunod nga mga pulong:

1. Kabilin ni lolo
2. Kampanaryo sa Boljoon
3. Bantayan sa Hari sa Mandaue
4. Gubat sa Tres de Abril
5. Pasayawa Ko, 'Day
6. Sakay ta sa Ceres
7. Pangandoy sa mas sanag nga ugma
8. Chicharon sa Carcar
9. Katugnaw sa Kantipla
10. Ungo sa Naga
11. Banay ni Mayor Andal
12. Kabayo ni Amorsola
13. Pagbalik ni Diego Salvador
14. Salingsing sa kasakit
15. Bakho sa kasingkasing
16. Bulawan sa lapok
17. Si Ponso, ang taxi driver
18. Inasal sa Talisay
19. Suruy-suroy sa Colon
20. Manok ni San Pedro
21. Martial law ni Marcos
22. Natunok sa kagingking
23. Bisag saging basta loving
24. Puyra gaba
25. Simbako

Sa akong SUROY-SUROY SA COLON, nakabati ko og kagutom. Ganahan unta ko muka-on og INASAL SA TALISAY, apan gabi-i naman, og layo pa jud ang Talisay, di ngadto nalang ko sa Colon. Nangita ko og kan-anan, pero hapit tanan sa mga tindahan sirado naman nga mura na hinuon ko'g nangita og BULAWAN SA LAPOK. PUYRA GABA, gutom na man kaayo ko! Nangadye ko sa langit na hatagan ko og maka-on, BISAG SAGING BASTA LOVING sa akong koto-koto. Nanghangyo nalang gud ko sa Ginoo na bisag ang MANOK NI SAN PEDRO na lang ang iyang ihatag, di gyud ko mureklamo. Niabot nalang ko sa Labangon, wala gihapon koy nakit-ang tindahan ug hapit na gyud ko nakapangita og GUBAT SA TRES DE ABRIL. Unya, pag-abot nako sa Katipunan, na-a man koy nakit-an na buang na pareho kaayo'g nawong sa higala nako sauna nga SI PONSO, ANG TAXI DRIVER. Nahinumduman na hinuon nako ang gabi-i nga kanus-a gipatay siya og gika-on ang iyang mga tinae sa usa ka UNGO SA NAGA sa among bakasyon didto. Nawagtang nalang hinuon akong kagutom, ug ni-uli na lang ko para mupuyo sa akong PANGANDOY SA MAS SANAG NGA UGMA.

III. Pagsabot ug Pagpasabot: Isuwat ang imong paboritong Iningles o Tinagalog nga kanta. Dayon hubara sa Binisaya. Ipasabot ang kahulogan sa kanta. Ug nganong nahimo ni nimong paborito?


Ang kanta nagpasabot na kita na mga tawhanon wala'y unsa, apan gihigugma gihapon ta sa Ginoo bisan pa sa atong kagamay ug sa atong pagkamasalaypon na mga kasingkasing.

Nahimo ni nakong paborito kay usahay, sa mga panahon na musulpot ang akong inferiority complex o kung ako magu-ol, dili ko makahuna-huna nga ana-a pay naghigugma kanako. Pero ang kini nga kanta magpahinumdom nako nga ana-a pa ang Ginoo nga gabantay ug gahigugma sa ako.


IV. Madyik: Kon hatagan ka og usa (1) lang ka gahom, unsay imong pilion ug unsay imong buhaton aron pagsulbad sa mosunod:
  1. Kakabos sa mga Pilipinhon
  2. Pagkabungkag sa mga pamilya
  3. Terorismo
  4. Aborsiyon
  5. Kahakog

    Kung na-a ko og usa ka gahom, pilion nako ang mind-control. Pero dili sad nako gamiton ang akong gahom para hasta ang pag-ginhawa sa tawo akong i-control. Gamiton lang nako para mu-insert og mga ideas sa pipila ka mga tawo para ma-sulbad na ang mga problema.
    Akong i-butang sa huna-huna sa Presidente sa Amerika na iya nang pasaylu-on ang utang nato sa ilang gobyerno para ang kwarta sa atong gobyerno ma-adto sa mga Pilipino. Ibutang sad nako sa huna-huna sa mga taga-politika na dili na mangurakot para ang atong economiya mu-lambo og hinay-hinay na nga mawagtang ang pagkakabos sa mga Pilipinhon.
    Ako sab ipabutang sa Presidente ngadto sa iyang Konstitusyon na dili na pwede mag-divorce ang mga magti-ayon. Kung magbuwag man gani tungod sa pag-abuso sa usa, silang duha dili na pwede magminyo og usab, para sab mawagtang ang trend sa pag-ilis-ilis ug asawa.
    Para mawagtang ang terorismo, akong ibutang sa huna-huna sa tanang tawo sa kalibutan na pang gub-on nila ang tanang mga hinagiban ug kuhaon nako ang abilidad ug kaalam sa mga tawo sa paghimo niini.
    Sa aborsyon, ipahimo nako'g iligal ang pagpa-abort og kung kinsay madakpan nga nag-abort og nagpa-abort kay tagaan og death sentence kay ang abortion pinaagi man na og pagpatay sa usa ka inosente na bata.
    Akong ipa-mugna sa mga tawo sa kalibutan na kung naghinakog sila, naay mugawas na sawa gikan sa ilang lobot; unya akong buhaton nako nga kung maghinakog man gyud sila bisan sa akong gipatoo nila, ako silang ipa-hallucinate nga na-a gyud sawa nga nigawas sa ilang lobot. (haha!)

V. Tambag: Kon ikaw si Pres. Arroyo, unsay imong buhaton sa nahibiling tulo ka tuig sa imong termino sa mosunod nga mga natad:
  1. Ekonomiya
  2. Politika
  3. Kultura
  4. Kalikopan [environment]
  5. Amnestiya sa mga rebelde

    Kung ako si Pres. Arroyo, ako-ang i-promote ang lokal na mga produkto sa sulod og sa gawas sa nasud; ako sab taga-an og importansya ang mga OFW's kay sila nagatabang sa Pilipinas. Para sa politika, mag-Martial Law ko, pilian nako ang mga tawo naglingkod sa gobyerno, ipangtaktak to ang mga walay ayo, og i-abolish na dayon ang Martial Law para walay gubot. Para sa atong kultura, i-ban nako ang mga teleserye nga gikan sa ubang nasud, og akong ipa-promote ang mga Filipino movies nga nag-feature sa kultura sa Pilipinas. Para sa environment, maghimo ko og Department of Environmental Welfare, unya ipa-hire nako sila og mga Environmental Police nga mag-bantay sa lain-laing lugar sa Pilipinas para wala nay mga tawo na musupak sa mga balaod na dili pwede mag cyanide-fishing, o mag-putol og mga kahoy, o magdaob. Ang mga rebelde, dili nako taga-an og total na amnestiya, ako pa-gihapon sila bantayan og para na-a sab silay mabuhat, pabuhaton nako sila og community services (pwede sad nako sila pa-apilon sa Environmental Police).

Mugna-Mugna Kini

USAHAY, akong huna-huna magdagan-dagan ngadto sa mga mi-aging panahon. Na-unsa na kaha SI FILEMON? Bisag unsaon pa nako'g SUROYSUROY sa among dapit dili gyud nako siya makit-an. MATOD NILA, dili na siya mubalik pa ug dili na sab siya magpakita kanako. Unsa man gyud ning iyahang PALAGOT SA KONTRA na wala pa baya siya kabayad sa iyang utang nako! Samtang nagka-on ko sa akong BUWAD, SUKA, SILI, ug ginamos, nangadye ko sa Ginoo. DAD-A KO GINOO, ampo nako, ngadto sa dapit ni Filemon, bisag kadiyot ra gud. Tirahan gyud to nako siya gamit sa akong M16 kung dili siya makabayad sa iyang utang.

Sunday, August 12, 2007

Ang Akong Hilisgutan

Mao ni ang akong hilisgutan na gipili para sa Cebuano class:

Mantawi Festival

Thursday, August 9, 2007

Huwaw

Ang akong anting-anting
Guba. Ang akong kasing-kasing
Kani-adto ra ninglubad.
Nilabay na pud
Ang akong gugma, nilupad,
Niadto sa layo
Na dagat nga dili
Nako maabtan. Ang akong mga pako
Wala nay kusog.
Ug ang akong mga kanta
Nahutdan ug tingog.
Ha-in na ang grasya? Ha-in na
Ang ulan?
Ibalik kanako ang himaya
Nga gikawat, gisunog
Sa bulan.
O kalag ko, kinsa
Ang magluwas kanimo gikan
Sa niining huwaw?
Dili ang gakos sa kilom-kilom, dili
ang init na gikan
Sa batong gisabaw.

Yutang Pinili

Nasod na hininangup
Mutya sa Silangan
Kadasig sa kasingkasing
Buhi sa dughan mo

Yutang pinili
Duyan sa mga bayani
Sa mga manlulupig
Di ka magpapildi

Sa dagat ug bukid
Sa hangin ug sa langit nimong pughaw
Na'y kahayag ang balak ug kanta
Sa kaluwasang hinigugma

Ang silaw sa bandila mo'y
Kadaugan nga nagsinaw-sinaw
Ang bitoon ug ang adlaw niya
Kanunay dili mongitngit

Yuta sa adlaw, sa himaya'g paghigugma
Buhi ang langit sa imong gakos
Among kalipay na kon may magpasakit nimo
Ang mamatay alang kanimo

BisRock

Ang pinaka-unang Bisrock nga kanta na akong nadunggan kay ang kanta nga “Lingin” nga gikanta sa bandang gipanganlan og “Aggressive Audio.” Kataw-anan siya, mura’g binuang, pero inig-abot nimo sa liriks, na-a sab di-ay siyay tumong. Mao sab na ang akong nabantayan sa uban pang mga Bisrock na kanta, parehas anang “Suroysuroy” og “Liar-Evil Ka”. Sa tinud-anay lang, nalipay ko sa pag-gawas aning Bisrock, kay makit-an gayod nimo ang pwedeng makab-ot sa Sugbuanong pinulongan; og dili lang kana, pero masulti sab nako na ang pagdawat sa mga Sugbuanon niini kay ang nag-ingon nga wala pa nakalimtan ang importansya sa atoang dialekto. Ang atong pagsangga niining estilo sa pagkanta ang pwedeng makadasig sa atong pinulongan.

MABUHI ANG BISROCK!