Sugbuanon

1. Makaayo o Makadaot ba sa nasud ang pagpamugos sa pipila ka Sugbuanon pag-awit sa Lupang Hinirang sa ilang kaugalingong pinulongan?

Para nako mura'g masmaayo kung magpadayon ta og gamit sa orihinal na Tagalog na bersyon. Di man sad sa makadaot ang pag-gamit sa Sugbuanon na pagkanta, pero naypagka-"regionalistic" man gud kung mamugos pa ta og kanta sa Lupang Hinirang sa binisaya. Imbis na magkahi-usa ang mga Pilipino, musamot pa hinoon ta og simang gikan sa dalan na ato untang subayon kuyog sa atong mga paisanon. Masmaayo kung "nationalisitc" ta kay sa kita mga "regionalistic", kay ang atong pagka"regionalistic" ang usa sa mga hinungdan nganong walay asenso ang Pinas.

2. Unsay imong tan-aw sa lista ni Pigafetta sa pipila ka mga pung sa mga Sugbuanon nga iyang nadunggan niadtong 1521? Nakatabang ba ni nimo sa pagtugkad sa sinugdanan sa Cebuano Language?

Tan-aw nako kay mura'g naay mga sayop og spelling, kai wala man sa atong pinulongan ang mga letrang "z", "c" og "x". Unya naa sab koi dili masabtan... Gi-unsa man to nila nga ang "beni beni" nahimo man og "dalaga", ang "catle" nahimo'g "gunting", ang "sabun" nahimo'g "kamisadentro", og mga uban pa?

3. Angay pa bang ipadayon ang kampanya paghimo sa Cebuano nga national language? Ngano? O Nganong dili?

Mura'g naghasol-hasol lang ang mga tao kung ila pa nang padayunon ang ilang pangampanya na himoon ug national language ang Cebuano. Masdaghan pa mang mas-importante na mga isyu na pwede nilang pag-awayan. Una sa tanan, na-establish na daan ang Filipino na maoy national language; og ikaduha, ang Filipino kai sagol-sagol na sa mga pinulongan, gikan sa Cebuano, Tagalog, Hiligaynon og uban pa. Dili ra ang Tagalog maoy gi-represent sa gipili na national language.

4. Unsay imong tan-aw, nganong kasabot ug kamaong mosulti og Cebuano ang mga lalawigan gawas sa Sugbo?

Basin ang Cebuano ang orihinal na pagsulti sa Pilipinas, og ang mga katawhan ngadto sa Manila dapit ang nisimang sa orihinal na pinulongan.

5. Palihug hatagi ko sa Iningles sa mosunod nga mga pung nga Cebuano:

1. Buhilaman - CIVILIZATION

2. Nataran - BACKYARD; COURTYARD; YARD

3. Lapalapa - SOLE

4. Tangkugo - NAPE; NECK

5. Kalalim - DELICIOUSNESS

6. Kasilinganan - NEIGHBORHOOD; VICINITY

7. Balangay - VILLAGE

8. Pakigbisog - FIGHT

9. Paningkamot - EFFORT; LABOR; STRUGGLE

10. Tingusbawan - AMBITION; ENDEAVOR

Ugma Sa Cebuano

Dili sayon mugnaon ang kaugmaon sa Cebuano. Tingali mamatay. Pero mura'g dili man. Kai kitang mga Sugbuanon sige man ta og gamit, sige sab ta og dugang; ang lingwahe sige og tubo. Kung na-a pay katuboan, kung naa pa sab pagdawat sa pagbag-o. Ang Cebuano mabuhi hangtod sa hangtod.
Pero mao sad na... Magbag-o...
Ang orihinal na sinultian ato na sab malimtan. Mu-evolve siya. Magkadugay, magkabag-o. Kung mahulog na wala na gyud mahabilin na orihinal na mga sinultian sa atong lingwahe. Pwede pa ba kaha na matawag og Cebuano?

Cebuano Og Ako

Ang akong dili malimtan nga kasinatian sa sinultian nga Cebuano kai sa akong ika-napulo'g siyam nga adlaw nga katawhan. Mao tong adlawa na gihatagan ko sa usa nako nga higala nga si China og duha ka libro. Usa adto kai ang libro ni Neil Gaiman na gipangulohan nga "Neverwhere"; ug ang ika-duha kai ang librong gipangulohang "Mga Dad-onon Sa Biyahe" na gisulat og gipapublish sa iyang inahan nga si Hope Sabanpan-Yu.
Didto ko nakahunahuna na nindot kaayo ang Cebuano na lingwahe. Didto ko nahigugma sa atong diyalekto. Og didto ko nakamugna na gusto nakong ipaila ang Cebuano sa tibook kalibutan.

Akong Ngan

Pag-Irog Sa Yuta Ilawom Sa Akong Tiil
HOPE SABANPAN-YU

Unsay angayng hawiran
Maayo ang musika
Makahupay kini
Maayo ang mga libro
Adunay gibug-aton
Ang pagtanom ug mga liso
Sa hawan nga luna nagpaniguro
Nga ang uma magpadayon
Maayo sab ang mga higalang kasandigan
Kon ang yuta ilawom sa ilang tiil
Wala sab moirog

Kini na balak, gikan sa tinigum na mga balak sa inahan sa usa nako nga higala, ang nagdasig kanako para sa ulohan niini na blog.
Mao ni usa sa mga paborito nakong mga balak sa iyang libro, kai naghisgot siya bahin sa pagbag-o.
Higayon na ron natong mga Pilipino para bag-ohon ang mga kasayupan nga nagmando sa atong mga kinabuhi ug nagpadayon og guba sa atong nasod. I-baylo na nato kining kasayupan para sa masmadan-ag na mga pangandoy nga mag-abli ug agianan para sa atong masmaanindot na kaugmaon.
Dili na kita karon mga ignorante. Kahibalo na ta kung unsa ang mga sayop sa atong nasod, sa atong mga sistema, og sa atong mga kinabuhi. Pero ngano man na ato man gyud ning gipadayon kaning mga dili maayong binuhatan kung nasayod na ta na wala ni silay ikahatag nato na maayo? Nganong magpagahi-gahi man gyud ta og mga ulo na ang tubag sa atong mga problema naa ra sa atong atubangan. Pagbag-o.
Bag-ohon na nato ang atong mga kinabuhi. Para mabag-o sab nato ang atong kahimtang.

(Wah!!! Murag di man jud ni mao!!! Pasaylo-i nalang jud ko kai wa jud ko naanad og gamit og bisaya! Sir Leo... Chance...)